LUGE I NASTANI

15 ноември е 319-иот ден во годината според грегоријанскиот календар (320-и во престапна година). Остануваат 46 денови до крајот на годината.

Настани:

1492 Кристофер Колумбо, откривајќи ја Америка, ја направи и првата белешка за употребата на тутунот меѓу Индијанците. Тоа беше првиот пишан документ за ова растение, кое наскоро го освои не само стариот континент - Европа, туку и целиот свет, а за кое медицината утврди дека има штетно влијание врз човековото здравје.

1577 Сер Франсис Дрејк, англиски гусар, морепловец и адмирал, тргна на патување околу светот. Неговата активност е од големо значење за англиското колонијално ширење, особено во Северна Америка. Интересно е дека токму Дрејк го пренесе компирот од Америка во Европа, во 1596 година.

1920 Лигата на народите во Женева ја одржа својата прва седница. Лигата е формирана на 28 април 1919 година, со цел да се обезбеди мир и меѓународна соработка на членките на Лигата, но набрзо, поради спротивставените ставови меѓу големите сили, загуби секакво влијание на светската сцена.

Родени:

1316 Јован I — крал на Франција.

1397 Никола V — римски папа.

1738 Вилијам Хершел — англиски астроном.

1741 Јохан Каспар Лаватер — швајцарски писател, теолог и филозоф.

1862 Герхарт Хауптман — германски драматург.

1891 Ервин Ромел — позна и како „Пустинска лисица“, германски фелд-маршал (п. 1944.)

Починале:

1028 Константин VIII — византиски император.

1280 Свети Алберт Велики — доминикански епископ.

1630 Јохан Кеплер — германски астроном — математичар и физичар.

1670 Јан Амос Коменски — чешки образовен и верски лидер.

1787 Кристоф Вилибалд Глук — германски композитор и диригент.

16 ноември е 320-иот ден во годината според грегоријанскиот календар (321-и во престапна година). Остануваат 45 денови до крајот на годината.

Настани:

534 Објавена е втората и конечна ревизија на Јустинијановиот Кодекс.

1912 Прва балканска војна: Започнува Битолската битка помеѓу српските и турските воени сили.

1918 Унгарија објавува независност од Австрија.

Родени:

42 п.н.е. Тибериј — римски цар.

1717 Жан ле Рон Даламбер — француски математичар, физичар и филозоф.

1762 Караѓорге Петровиќ — српски револуционер

Починале:

1093 Маргарита Шкотска — кралица на Шкотска.

1272 Хенри III — крал на Англија.

1766 Доминикус Цимерман — германски рококо архитект.

1797 Фридрих Вилхем II — крал на Прусија.

17 ноември е 321-иот ден во годината според григоријанскиот календар (322-и во престапна година). Остануваат 44 денови до крајот на годината.

Настани:

1558 На англискиот престол дојде кралицата Елизабета I, за време на чие владеење Англија ги консолидира внатрешните состојби, се ослободи од притисокот на Шпанија и излезе со своите бродови на сите светски мориња. Истата година, англиската флота ја порази шпанската „непобедлива армада“ и со тоа ја начна моќта на својата соперничка во освојувањето на колониите.

1913 Првите бродови минаа низ Панамскиот Канал. По должина од 82
километри, каналот беше отворен во 1914 година.

1984 Прогласен е Светскиот ден на непушењето, на Петтата светска конференција за пушењето и за здравјето одржана во Канада.

1989 Со студентски протести во Чехословачка започнува Кадифената револуција.

Родени:

9 Веспазијан — римски цар.

1291 Филип V — француски крал.

1755 Луј XVIII — француски крал.

1773 Витез Михај Чоконаи — унгарски поет.

Починале:

375 Валентинијан I — римски цар.

474 Лав II — византиски цар.

1558 Марија I — кралица на Англија.

1796 Катерина II — царица на Русија.

18 ноември е 322-иот ден во годината според григоријанскиот календар (323-и во престапна година). Остануваат 43 денови до крајот на годината.

Настани:

1903 САД потпишаа договор со Панама, со што добија неограничено право за користење на Панамскиот Канал.

1991 Српските сили го освоија хрватскиот град Вуковар, по 87-дневна опсада.

1997 Делегација на Армијата на Република Македонија, при посетата на Турција, го пронајде и го фотографира крушевското црешово топче од периодот на Илинденското востание. Црешовото топче е пронајдено во Воениот музеј на Армијата на Турција.

2012 Теодор III избран за патријарх на Коптската православна црква.

Родени:

1874 Крсте Петков Мисирков — македонски лингвист, историчар, фолклорист, етнограф, публицист и политички борец за македонската национална афирмација.

1905 Јован Поповиќ — српски и југословенски писател.

1928 Александар Ежов — македонски книжевен критичар.

1936 Дон Чери — американски џез-музичар.

Починале:

1922 Марсел Пруст — француски писател и академик.

1936 Ганчо Хаџипанзов — македонски револуционер и поет, учесник во Шпанската граѓанска војна.

1952 Пол Елијар — француски поет.

1962 Нилс Бор — дански теоретски физичар — основач на теоријата за структурата на атомот.

19 ноември е 323-иот ден во годината според грегоријанскиот календар (324-и во престапна година). Остануваат 42 денови до крајот на годината.

Настани:

1493 На своето второ патување за Америка, на кое тргнал со 17 бродови и со 1.500 луѓе, Кристофер Колумбо го открил островот Порторико.

1497 Португалскиот морепловец Васко де Гама на своето прво патување, во дотогаш непознат свет, го открил патот за Индија, околу ’Ртот на Добра Надеж.

Родени:

1600 Чарлс I — англиски и шкотски крал.

1711 Михаил Василевич Ломоносов — руски научник, писател, академик и енциклопедист.

1805 Фердинанд де Лесепс — француски дипломат и инженер.

1831 Џејмс Гарфилд — американски претседател.

Починале:

498 Анастасиј II — римски папа.

1557 Бона Сфорца — кралица на Полска и Ерусалим.

1828 Франц Шуберт — композитор.

20 ноември е 324-иот ден во годината според григоријанскиот календар (325-и во престапна година). Остануваат 41 денови до крајот на годината.

Настани:

1959 Генералното собрание на Обединетите нации ја усвои Декларацијата за правата на детето, документ со кој се утврдени не само принципите за заштита на децата во светот, туку е и основан за помош на милиони деца. Со текот на годините со финансиска помош од Детскиот фонд се опремени многу здравствени центри во светот.

1959 Велика Британија, Норвешка, Шведска, Данска, Австрија, Португалија и Швајцарија во Стокхолм потпишаа Конвенција за формирање Европско здружение за слободна трговија (ЕФТА).

1970 Излезе првиот број на „Екран“, како седмичен колор прилог на весникот „Нова Македонија“ за ТВ, филм, радио и естрада. Од бр. 226 од 14 март, 1975 година излегува одделно од „Нова Македонија“ како ревија за РТВ, филм, сценски уметности и естрада.

1991 Во Скопје, во Собранието на Република Македонија, свечено е прогласен Уставот на Република Македонија, усвоен на 17.11.1991 година.

Родени:

270 Максимин Даја — римски цар.

1851 Маргарита Савојска — кралица на Италија.

1761 Пиј VIII — римски папа.

1902 Назим Хикмет — турски поет.

Починале:

1316 Јован II — крал на Франција.

1865 Франческо Маноел да Силва — познат бразилски композитор.

1894 Антон Григорјевич Рубинштајн — руски клавирски виртуоз и композитор — основач на конзерваториумот во Петроград.

1910 Лав Николаевич Толстој — руски писател — ненадминат раскажувач, романописец, драматичар и општествен реформатор

21 ноември е 325-иот ден во годината според григоријанскиот календар (326-и во престапна година). Остануваат 40 денови до крајот на годината.

Настани:

1992 Во Скопје е одржан Првиот конгрес на Лигата за демократија.

1994 Во Солунското пристаниште се блокирани 19.500 тони американска пченка за Македонија

Родени:

1658 Хенри Персел — англиски барокен композитор.

1694 Франсоа Волтер — француски писател, историчар и филозоф.

1818 Луис Хенри Морган — американски етнолог и социолог.

1875 Никола Петров Русински — македонски социјалист и револуционер.

Починале:

1844 Иван Андреевич Крилов — руски писател, најпознат по своите басни.

1811 Хајнрих фон Клајст — германски писател.

1870 Карел Јаромир Ербен — чешки писател и историчар.

22 ноември е 326-иот ден во годината според григоријанскиот календар (327-и во престапна година). Во астрологијата - првиот цел ден на хороскопскиот знак стрелец.Остануваат 39 денови до крајот на годината.

Настани:

1908 Во Битола е усвоена албанската азбука.

1943 Либан стекнува независност од Франција.

1963 Во Далас е убиен американскиот претседател Џон Кенеди.

Родени:

1458 Јаков Обрехт — холандиски композитор.

1602 Елизабета — сопруга на шпанскиот крал Филип IV.

1616 Џон Волис — англиски математичар.

1819 Мари ан Еванс — англиска писателка.

Починале:

1286 Ерик V — крал на Данска.

1318 Михаил II — голем кнез на Владимирско-суздалското кнежество.

1617 Ахмед I — отомански султан.

23 ноември е 327-иот ден во годината според григоријанскиот календар (328-и во престапна година). Остануваат 38 денови до крајот на годината.

Настани:

1831 Штрајкот на лионските ткајачи прерасна во вооружено востание, на кое му се придружија и работниците од другите гранки. Тоа беше право масовно востание на работниците во услови на буржоаска монархија во Франција.

1944 По одлука на АСНОМ, формирана е Народната и универзитетска библиотека „Св. Климент Охридски“ во Скопје.

1971 Народна Република Кина го зазеде своето место во ООН откако САД, по две децении спротивставување, се откажа од натамошното поддржување на режимот на Чанг Кај Шек, како претставник на цела Кина.