ДЕНЕС СЕ ПРАЗНУВА СВ.ИГЊАТ

[size=38]Тоа што ќе го правите денеска ќе го правите цела година - денеска е Св. Игнат, ова се народните обичаи и верувања[/size]


 Според календарот на МПЦ (Јулијанскиот календар) денеска е 20 декември.
Денеска е  Св. свештеномаченик Игнатиј Богоносец
Овој свет маж е наречен Богоносец затоа што постојано во срцето и на јазикот го носел името на живиот Бог. Преданието уште вели дека е наречен Богоносец и зашто него го зел на раце воплотениот Бог Исус Христос. Во времето кога Господ ги учеше своите ученици на духовен живот според евангелските заповеди, зеде едно дете, го постави меѓу нив и им рече: „Оној којшто ќе се смири и ќе стане како ова дете, тој е најголем во царството небесно“ (Матеј 18, 4). Тоа дете беше Игнатиј. Подоцна Игнатиј му беше ученик на свети Јован Богослов, заедно со Поликарп, епископот Смирненски. Беше Антиохијски епископ и управуваше со Божјата Црква како добар пастир. Го воведе антифонскиот начин на пеење во Црквата, т.е. наизменично пеење на две певници. Овој начин на пеење му се откри на светиот Игнатиј преку ангелите на небесата. Кога царот Трајан минуваше низ Антиохија, одејќи во војна против Персијанците, дозна за Игнатиј, го повика кај себе и почна да го советува да им принесе жртва на идолите за да биде од него поставен за сенатор. Бидејќи советите и заканите на царот останаа залудни, свети Игнатиј го оковаа во железо и во придружба на десет најнемилосрдни војници го испратија во Рим, за да биде фрлен пред ѕверовите. Игнатиј му се радуваше на страдањето заради Господа и постојано Му се молеше на Бога ѕверовите да станат гроб за неговото тело и никој да не го попречи во таа смрт. По долго и тешко патување од Азија преку Тракија, Македонија и Епир, Игнатиј пристигна во Рим, каде што го фрлија пред лавовите во циркусот. Лавовите го растргнаа и го изедоа, оставија само неколку коски и срцето. Овој славен вљубеник во Господ Исус Христос пострада во 106 година во Рим, за време на христоборниот цар Трајан. Се има јавувано повеќепати, притекнувајќи им на помош на сите што го повикуваат со вера.

На овој ден започнуваат подготовките за празникот Рождество Христово - Божик и затоа се нарекува и Прв Божик. Празникот секогаш е пет дена пред Божик и со него започнуваат свеченостите поврзани со зимските празници. Поголем број обичаи поврзани со овој празник упатуваат на заклучокот дека со овој ден започнуваат и новогодишните обичаи, а има и такви што потсетуваат на свеченостите поврзани со далечните пагански прослави на зимската краткодневица и враќањето на сонцето од јужните напоредници. Во таа смисла се обредните огнови познати кај многу народи.

• Велешко
  
  

[size]

На овој ден во Велес се варело пченица и царевка (пченка) заедно за да се подигне бериќетот, а жените заработувале од секоја работа по малку, исто така за да им се подига работата.
[/size]

• Рзалошко
  
  

[size]

Во Разлошко овој празник се поврзува со Божик па се вели дека од Игнат се замачила Божја мајка: „замачила се е уш туга Божја маќа“.
[/size]

• Гевгелиско
  
  

[size]

Во Гевгелиско, Св. Игнат бил сметан за тежок и „уд огин аталија празник“. Особено го држеле за голем празник и не работеле жените што имале деца. На овој ден се колеле свињи и сучеле сарајлии за Божик.
[/size]

• Штипско
  
  

[size]

Во Штип празникот го викале Игнат - подигнат. Тој ден мајките ги теглеле своите деца, „ги подигаат“ за ушите или главата за да растат повеќе. И во овој крај е забележан обичајот полазник. Имено, оној што ќе влезе прв во куќата се верува дека носи среќа или несреќа. Ако тоа бил млад и убав човек (момче или девојка) се сметало дека носат среќа, а ако прв влезел некој старец или баба верувале дека не ќе оди најдобро. Обичајот полазник е забележан и во други краишта на Македонија и е во врска со започнувањето на годината кога се прогнозира среќата на поединецот и заедницата.
[/size]

• Кумановско
  
  

[size]

Во Кумановско на овој ден се прогнозирала среќата за целата наредна година со жарчиња, обичај познат и во други краишта на Македонија, поврзан и со други празници, како што е новата година. Овој обичај се изведувал вечерта спроти празникот кога жарчиња се ставале на земјата и до секое жарче по едно зрно од разните житни култури (пченка, пченица, ’рж, јачмен, овес и др.) потоа се поклопувале „сас каленицу“ (или со вршник) и на празникот се гледало како изгаснале жарчињата. Се верувало дека тие што согореле добро, со пепел, претскажуваат дека тоа жито добро ќе роди, тие што изгаснале и станале црни јаглења претскажувале дека тоа жито нема да роди. Во овој крај се прогнозирало и на времето, ако е облачно се верувало дека ќе има бериќет, ако е ведро, претскажувало дека годината ќе биде сушна.
[/size]

• Радовишко
  
  

[size]

Во Радовиш, Св. Игнат го држеле како тежок празник. Овде денот го минувале во тишина, не се пеело, не се викало, дури и децата не се тепале за да не плачат гласно. Утрото сите домашни се заблажувале со едно лажиче благо.
[/size]

• Скопско
  
  

[size]

Во Скопската Котлина, спроти празникот сечеле шума од три вери т.е. од три вида: зеленика, смрека и даб. Овие гранчиња се оставале до вратата под стреата и со нив за идните празници се потсилувал огнот. Спроти празникот се правеле и други обичаи како што е фрлањето костени во трлото за да „рипкаат“ јагнињата како костените. Утрото на Св. Игнет се палел посилен оган во огништето, а потоа, домаќинката ги скоревала децата со кои го изведувале обичајот силење, прпешкање на огнот. Тогаш земале од гранките донесени вечерта и го буричкале (го силеле, го прпешкале) огнот, благословувајќи за добро здравје, за напредок на стоката и богат род на земјоделските култури.
[/size]

• Охридско
  
  

[size]

Во Охрид на пример, Кузман Шапкарев запишал дека на Игнатов ден и вечерта спроти Бадник и на Нејатка спроти Водици во Охрид правеле посни питулици од тенка каша печени во специјални питулчарници и после попарени со ореова вода (врела вода со толчени ореви). Со дел од кашата правеле крстови на оџаците, горните прагови на куќните врати, амбарите, бочвите и др. А Спространов забележал дека во Охрид правеле „питулици на черепна“ и велеле дека тоа се „постулиците на Ристоса“. Спространов запишал предание според кое „На Игнет некоја Бојка от Бојковци си перела. Је рекле: Ами денеска је Игнет, зошчо периш? Таја рекла: Ами, Игнет пригнет! Веднуш се извил сокаот за дирегот и ќе ја удаел. Таа го фрлила грнецот со вода, како го држела, го отпушчила поврзлото и фатила да и викат жените, за да видет чудото“.
[/size]

• Тетовско
  
  

[size]

Во тетовско овој ден се сметал за тежок празник и луѓето не практикувале ништо да позајмуваат. Се сметало дека како ќе се помине овој ден, таква ќе била и целата година. Се случувало дури и постарите да ги заклучуваат вратите од своите домови за да не им влезат лоши луѓе и лошо да им тргне. Ако денеска некој побарал пари, тие не му позајмите, бидејќи сметале тоа ќе се случува во текот на целата година и им веле на луѓето: д’нске е Игњат, дојди утре. Лошите баби порано оделе од куќа на куќа на денешен ден да позајмат пари макар и за млеко, јајца или нешто слично, само за да на добрите луѓе им тргне лошо годината. Во домот утрото се палело огништето и на децата им се давало слава да фрлаат во огнот и да викаат: жар пилиња, жар јаганца и се редум се ределе желби. На овој ден тетовчани не практикувале да одат некаде, а ниту сакале некој да им влезе дома
[/size]

• Мавровско
  
  

[size]

Во Мавровскиот крај, за разлика од полошко, се очекувало гости. Сметале дека доколку дојде младо црнокосо момче, годината ќе им била многу бериќетна. Тие на гостите и давала да преткаат во огнот и да благословуваат.[/size]