Od EU i NATO

Меркел му даде „двојка“ на Груевски



Германското МНР ја спушти оценката за билатералните односи со Македонија на „задоволителни“, што, според дипломатите, е лоша порака за Скопје и израз на рамнодушност кон земјата, пишува Дојче Веле.

Од јуни годинава, германското Министерство за надворешни работи билатералните односи со Република Македонија ги опишува како „задоволителни“ (zufriedenstellend).

Интересно е што во истовреме на страницата на германската амбасада во Скопје, билатералните политички односи меѓу двете земји ги красеше оценката „со особено добар квалитет“ (von besonders guter Qualität), што според портпаролите, веројатно станува збор за грешка.

Во меѓувреме Дојче веле добил најава дека „грешката“ брзо ќе биде исправена и на 13 август забуната е коригирана. Оттогаш и на страницата на германската амбасада во Скопје билатералните односи меѓу двете земји се карактеризираат како... „задоволителни“!

Македонското МНР пак, на својата интернет-страница користи описна форма „билатералните односи помеѓу Република Македонија и Сојузна Република Германија ги карактеризира интензивен политички дијалог и значајна динамика во соработката во сите области“.

Венецијанска комисија ги парчоса прописите за разрешување судии

http://vistinomer.mk/wp-content/uploads/2015/12/Ja9qdtML-crop.jpg

По барање на Европската комисија, Венецијанската комисија со дипломатски јазик „ги парчоса“ законите на Република Македонија и планираните измени, а кои се однесуваат за утврдување на одговорноста на судиите. Во мислењето на Комисијата експлицитно се наведуваат зборовите – збунувачки, опскурни, застрашување врз судиите, зголемување на нивната несигурност, намалување на степенот на независност…



Пишува: Тео Блажевски



Венецијанската комисија (ВК), највисоко европско советодавно тело за легислатива, оценува дека севкупното македонско законодавство кое се однесува на делот за утврдување на евентуална одговорност на судиите, а врз чија основа се врши и нивно казнување или разрешување, е благо речено збунувачко и е во насока на правни решенија кои повеќе може да се сфатат како заплашување на судиите, отколку како гаранција за нивната независност.

Судството во Република Македонија, т.е. третата власт, со години наназад е оценувано како слаба карика која треба, а не е во функција на баланс и контрола на извршната и законодавната власт и краен гарантор на почитувањето на правото генерално и на човековите права, одделно во државата.

Најновото мислење на Венецијанската комисија, донесено на Пленарана седница одржана на 18 и 19 декември, е усвоено врз база на анализа на три закони и нацрт-амандмани на два од нив, означени како „нацрт амандмани 2015“, а експертизата е извршена по барање на Европската комисија, поточно од Директоратот за соседство и проширување, т.е. од администрацијата одговорна на еврокомесарот Јоханес Хан.



ГОЛЕМ БРОЈ ПОСТАПКИ ПРОТИВ СУДИИ

Комисијата во октомври добила за анализа Закон за судови од 2006, со најнови нацрт амандмани, Закон за Судски совет од 2006, со амандмани и Законот за Советот за утврдување на факти и покренување на постапка за утврдување на одговорност за судија, од 2015 година (Совет за факти, скратено).

Венецијанската комисија уште на почетокот од својата анализа истакнува дека иако првите два закона, како и Уставот на РМ имаат одредби кои ја препознаваат важноста на независноста на судството, праксата покажала „висока бројка на разрешувања на судии, компаративно“ со други земји. Така, наведува Комисијата, од 2007 до 2014 година се разрешени 44 судии, а Судскиот совет иницирал 63 постапки против судии, „што е над европскиот просек, особено имајќи ја предвид големината на земјата“. Како компарација во објаснувањето, ВК наведува дека во 2012 година, “44 судии биле разрешени во 44 земји (European responding countries), при што 16 во Велика Британија и Велс и 14 во Турција“.

Во анализата ВК уште на почетокот, опишувајќи ја состојбата со ова законодавство, потсетува како се носени законите и како поради политичката криза не поминаа и амандманите на Уставот од 2014 година и констатира дека ваквата состојба е „проблематична“, имајќи предвид дека сите овие промени се носени без присуство на опозицијата во Собранието. Исто така, проблематично за Комисијата е и донесувањето на Законот за Советот за утврдување факти на почетокот на 2015 година, бидејќи, според експертите, „тоа е радикална промена во однос на претходната институционална шема“.

Во суштина тоа ново тело добива ексклузивно право да иницира дисциплински постапки против судиите, моќ што претходно ја имаа членовите на Судскиот совет и некои други страни. Според членот 105 од постоечкиот Устав, Судскиот совет е тој кој што решава за дисциплинската одговорност на судиите, наведуваат експертите на ВК.
Комисијата смета дека постои некохерентност помеѓу предложените и неусвоени уставни амандмани во 2014 и амандманите на овие закони во 2015. Воедно, Комисијата наведува дека би било многу поуверливо доколку создавањето на Советот за факти би одело преку Уставот, а не само преку закон. Според експертизата, не е најдобро решение да се формира ново тело надлежно за одговорноста на судиите со закон, додека сè уште не се завршени уставните измени за доутврдување на надлежностите на Судскиот совет.

Со други зборови, Венецијанската комисија не ја поддржува идејата за создавање на Советот за факти како посебна институција…, се наведува во експертизата.


ДУАЛИЗАМ ВО УТВРДУВАЊЕ НА ОДГОВОРНОСТА НА СУДИИТЕ

Во експертизата ВК навлегува длабоко во оценувањето на постојните законски решенија и предложените амандмани. Според Комисијата, во постојните законски одредби од Законот за Судскиот совет постои дуализам околу начинот по кој еден судија може да биде разрешен и тоа или според членовите од 54 до 76 или со примена на некој од членовите од 77-95 од истиот закон. Овие два основа за разрешување произведуваат две различни процедури, при што во првиот случај тоа може да заврши и без разрешување, само со дисциплинска казна, додека вториот завршува само со разрешување.

Ова постоење на два паралелени основи за разрешување и две различни процедури е многу збунивачко, оценува Венецијанската комисија.
Амандманите на Законот за судови го отстранува овој дуализам, така што сега како основа се предлагаат само сериозни дисциплински прекршоци, а освен тоа се оди со расчистување на категоризацијата на типовите на прекршоци во три групи: минорни, тешки и сериозни прекршувања. Ова се добредојдени измени, наведува Комисијата, но констатира дека сериозни проблеми се прават со други амандмани, оценувајќи го тоа како „комплексен лавиринт“.

Најпрво, со нацрт амандманите се воспоставува многу долга листа на околности кои можат да доведат до дисциплински казни. Венецијанската комисија е загрижена од фактот дека многу од прекршоците наведени во овој список се преопшти. На пример, судија може да биде казнет „поради тешко нарушување на односите во Судот“, што е општа дефиниција, прецизира Комисијата.
Експертите укажуваат дека ваква општа дефиниција остава простор за волунтаризам и „субјективизам“, при што советуваат на многу попрецизни реченици и дефиниции на нештата, кои служат како основа за разрешување на судиите.

Вакви нејасни, опскурни формулации се отворена врата за насилна интерперетација и се многу опасни за судската независност – оценува Комисијата.
Во експертизата се додава дека покрај нејаснотиите се наоѓаат и многу преклопени членови и како пример се наведуваат дури четири члена за казнување на судија за пречекорено време за одвивање на судскиот процес, како и три члена по кои ќе одговараат судиите за несоодветно однесување надвор од нивното работно време.

Како уште еден лош пример, Комисијата наведува дека ниту во Законот за судовите ниту во „нацрт амандманите 2015“, не се поврзува индивидуалната одговорност на судиите и можноста да бидат одговорни за неефикасноста на целиот судски систем. „На пример, одложувањето на судските процедури може да е резултат на недостаток од организациски способности на судијата, но, исто така, може да се објасни со разумни причини кои се надвор од негова/нејзина контрола, како што е, на пример, неспособноста на судските извршители да го обезбедат присуството на сведоците“, наведува ВК, препорачувајќи да се воспостават прецизни мерки каде е личната одговорност, а каде е на системот.

Без вакво прецизно мерење дисциплинската процедура може да се претвори во инструмент на заплашување, што е во целосна спротивност со независноста на судиите.
Во деталната анализа на досегашната примена на законите за дисциплински казни и разрешувања на судии од 2007 до 2014 година, Венецијанската комисија утврдила дека и покрај постоењето на различни основи за тоа, во најголем дел досега во Македонија било постапувано по само еден основ (“Непрофесионално, ненавремено и невнимателен вршењето на судиската функција во водењето на судската постапка во исклучителни случаи“).

Дури 53 од вкупно 63 процедури и дури 41 од 44 разрешувања на судии беа извршени по оваа основа наведена во членот 75 од Законот за судови, наведува комисијата, додавајќи дека иако постојат и други процедури за поблаго однесување, очигледно тие „остануваа мртва буква на хартија“.


СУДИЈАТА НЕ СМЕЕ ДА ОДГОВАРА АКО ПРЕСУДАТА МУ БИДЕ СМЕНЕТА ИЛИ ОБЖАЛЕНА

Повикувајќи ги властите на Македонија да направат измени, Венецијанската комисија советува дека притоа треба да се водат од препораките на Советот на министри на Советот на Европа од 2010 и 2012 година, во кои се наведува дека личната одговорност на судијата не смее да се врзува секогаш со неговата пресуда.

Судијата не смее да сноси лична одговоност доколку неговата одлука биде изменета или биде предмет на обжалување (апеалција), ја цитира препораката во точка 70, Венецијанската комисија.
Притоа, се укажува и на препорака на Советот на министри на СЕ од 2004, во која се наведува дека бројот на обжалени пресуди не се секогаш мерлив индикатор за квалитетот на судијата и дека треба да се пристапи кон прецизна евалуација на секој случај одделно.

Венецијанската комисија се занимава детално и со Советот за утврдување факти, при што освен препораките да не биде посебно институционално тело, изразува чудење од фактот што членовите на ова тело се бираат исклучиво од пензионирани лица – поранешни судии, обвинители, адвокати… Но, најголемата опасност ја гледа во преземање на улогата што треба да ја има Судскиот совет.

Постои ризик дека Советот за факти де факто ќе го замени на Судскиот совет во прашања на дисциплинска одговорност на судиите, што го покренува прашањето на компатибилноста на новата институција со сегашниот член 105 од Уставот на Република Македонија, кој му доверува на Судскиот совет и на никој друг да има моќ да решава за дисциплинската одговорност на судиите (…) Затоа, Венецијанската комисија го потврдува својот предлог за укинување на законот за Советот за факти, да се врати претходниот систем на покренување дисциплинска постапка со истовремено вградување на механизми за спречување на судир на интереси.
Во главните заклучоци Венецијанската комисија бара измени на постоечките закони или на амандманите во насока на исполнување на следните правила:

Законите да обезбедат дека судиите нема да бидат казнувани за ситуации кои се надвор од нивна контрола и кои можат да бидат објаснети со нефункционирање на судскиот систем…;
Само намерна злоупотреба на судиската пракса или повторување на голема негрижа треба да се смета за прекршување на дисциплината; системот на казни треба да биде помалку драстичен за помали прекршоци; разрешување на судија може да биде наредено само во исклучително сериозни случаи;
Функцијата на Советот за утврдување факти треба да се врати назад во Судскиот совет…;
Советот за жалби (по однос на дисциплинската мерка) треба да биде заменето од судско тело, одредено со закон… .
Ова се само дел од препораките на Венецијанската комисија за најновите планирани измени и за праксата од досегашните закони кои ја утврдуваат одговорноста на судовите. Претпоставуваме дека и мотивите на Европската комисија да ги даде овие правни акти на оценка од ВК биле водени од, како што вели ВК, „енормно голем број“ на постапки против судии и разрешувања во периодот од 2007 до 2014, што се разбира како заплашување на судиите, а со тоа и за скратување на нивната независност, т.е. работење по принципот нарачано судство и судство под притисок.



ДОКУМЕНТ: EUROPEAN COMMISSION FOR DEMOCRACY THROUGH LAW (VENICE COMMISSION) OPINION ON THE LAWS ON THE DISCIPLINARY LIABILITY AND EVALUATION OF JUDGES OF “THE FORMER YUGOSLAV REPUBLIC OF MACEDONIA” Adopted by the Venice Commission at its 105th Plenary Session (Venice, 18-19 December 2015) on the basis of comments by Mr Richard BARRETT (Member, Ireland), Mr Guido NEPPI MODONA (Substitute Member, Italy), Mr Ciril RIBIČIČ (Member, Slovenia), Mr Andras VARGA (Member, Hungary). Англиски јазик, PDF формат: Venice Commission – Opinion – MK – 20151218

трендафил напиша:Колкумина мислат како мене, а колку како тебе ќе видиме на изборите. Доколку Заев не побегне од нив за да не ги загуби и вие ќе му верувавте дека е победник и дека треба да ви биде пастир и понатаму. Тоа нешто како во приказната што некој дедо му ја кажувал на внукот. Дека Германците ги заробиле и им рекле дека кој ќе ја свитка кичмата и ги соблече гаќите за да можат да си ги задоволат своите посебни сексуални определби ќе го пуштат, а кој нејќе ќе го стрелаат. На прашањето што направи ти дедо, овој одговорил дека него го стрелале.
И понатаму ли очекувате како во вестерн филмовите да засвири труба и да дојава американската коњица да ве спаси од избори, нас да не убие, а вас да ве однесе во резерват во кој Заев ќе ви биде поглавица.

STANDARD: Meine erste Frage betrifft die Wahlen.

Ali Ahmeti: Welche Wahlen? Machen Sie Scherze mit mir?

Стандард: Моето прво прашање е за изборите.

Аљи: Кои избори? Се шегувате со мене?

Profile: Cover-ups, phone tapping and corruption - Macedonia's government is in crisis

IT may be a tiny country of just 2.1 million people but Macedonia is being rocked by a scandal of epic proportions.

A murder cover-up as well as phone tapping on a massive scale have all been linked to the conservative government which is becoming increasingly authoritarian. The phone tapping records allegedly show government corruption, the mismanagement of funds and unsound criminal prosecutions of opponents.

While Macedonia has been hitting the headlines for closing its doors to refugees, within its borders protests have been mounted against the government, forcing the postponement of the general election scheduled for June.

Both sides of the divide have claimed the other is being manipulated by foreign powers, namely the West and Russian President Vladimir Putin.

The furore is threatening the country’s aspirations to join Nato and the EU, and leaders from the US and EU leaders are calling for President Gjorge Ivanov to carry out reforms and reconvene the abandoned investigation into the phone tapping scandal.

“The door of Nato is still open, but it is crucial that the country’s leaders address problems on the rule of law,” said Nato Secretary-General Jens Stoltenberg.

“Exchange the president for 10,000 refugees,” read one placard in protests against the government last month after the president announced he had halted the phone tapping investigation and pardoned more than 50 people implicated in the scandal, including his ally, the former prime minister.

HOW DID IT ALL BEGIN?

THE crisis in the country flared last year when the leader of the main opposition, Zoran Zaev, alleged that then prime minister Nikola Gruevski (pictured, right) was involved in the phone tapping of 20,000 people including journalists, religious leaders and politicians.

Zaev said the government was riddled with corruption and had even covered up the murder of a young man by security forces during the 2011 elections. In turn, the president accused Zaev of plotting to destabilise the country. Charges were filed against him alleging he was spying.

Tens of thousands of Zaev’s supporters took to the streets in anger and there was widespread unrest in May last year. Several ministers including interior minister Gordana Jankuloska and intelligence chief Saso Mijalkov stepped down during the protests but the prime minister refused to go.

“If I back down it would be a cowardly move. I’ll face down the attacks,” he said. He finally resigned early this year but the probe into Gruevski and other members of the ruling party was halted by the president in April who said he wanted to draw a line under the scandal and move on.

HAS THERE BEEN CORRUPTION?

TROUBLE had been brewing since the 2014 general election when Zaev (pictured, below) and his SDSM party refused to recognise the new government as legitimate, claiming it had abused the system to win.

A few months later the government said Zaev had been planning a coup with the backing of foreign powers.

Zaev responded by leaking the transcripts of the phone taps and, with the small nation at breaking point, the European Commission stepped in, anxious to broker peace in the crossroads of the Balkans.

Albert Musliu of human rights group, the Helsinki Committee said: “It sounds ridiculous that the political elite of a developed European country lacks the moral integrity so much that it needs an intervention from the EU and the US to solve its own problems. But unfortunately, it’s true.”

A report by the Commission uncovered the “apparent direct involvement of senior government and party officials in electoral fraud, corruption, abuse of power and authority, conflict of interest, blackmail, extortion, criminal damage,” and “unacceptable political interference in the nomination/appointment of judges.”

The prime minister responded by claiming that a foreign intelligence service, which he refused to name, had paid “a lot of money to some people who can make numerous wiretapped recordings” with the intention of “brutally destroying” his party and “introducing fear among the people.”

Jabir Deralla, of human rights organisation Civil, said: “The wiretapped conversations reveal crimes for which, in a normal country, he (Gruevski) and many members of his government would have been sent to prison for many years.”




WHAT CAUSED THE PROTESTS THIS YEAR?

INTERNATIONAL and domestic pressure finally saw the resignation of Gruevski in January but the ensuing uneasy peace was disrupted again in April when the president announced he was calling off the probe into the phone tapping and was pardoning 56 people implicated in the scandal, including his former prime minister.

Widespread protests followed with thousands of people taking to the streets calling for the president’s resignation.

Condemnation also came from the European Commission with enlargement commissioner Johannes Hahn saying: “Today’s actions of President Ivanov are not in line with my understanding of rule of law.”

He added that it put Macedonia’s aspirations to join the EU even more at risk.

With opposition parties declaring they would boycott the June elections and under intense pressure both at home and abroad, the country’s constitutional court moved to postpone the vote.

EU foreign policy chief Federica Mogherini immediately called for the April pardons to be rescinded with the US echoing her demand.

WHY IS IT SUCH A CONTROVERSIAL COUNTRY?

BRINGING Macedonia and other Balkan states into the EU and Nato is seen by the West as the best hope of ensuring stability in a region marred by corruption, ethnic tensions and poverty.

Ivanov is the country’s fourth democratically elected president, taking power in 2009 after a career as a university law professor. His ally Gruevski remains Macedonia’s most influential figure, however.

Both have been accused of receiving support from the Russians who believe the West is deliberately stoking the crisis.

“The opposition, with outside help, is again used for stirring political conflict with the goal of disturbing the elections,” said a Russian foreign ministry statement.

The former Yugoslav Republic has been a candidate for membership of the EU for 11 years but accession negotiations have yet to begin.

While the country was free from the inter-ethnic violence that scarred other Balkan countries after the break-up of Yugoslavia, it came close to civil war ten years after independence in 1991.

In 2001 there was an uprising of ethnic Albanians but a peace deal brokered by Nato and the EU gave greater recognition of their rights.

The country’s name remains controversial as Greece fears that it implies territorial aspirations towards its northern region of Macedonia. At the United Nations the country is referred to as the Former Yugoslav Republic of Macedonia (FYROM).

http://www.thenational.scot/world/profile-cover-ups-phone-tapping-and-corruption---macedonias-government-is-in-crisis.17862