Интервјуа и колумни

Евангелие по Прибе
Бранко Героски



Со свои очи го немам видено извештајот на Рајнхард Прибе за Македонија, распослан, како што велат очевидците, на цели 20 страници, наводно полн со жестоки критики за владата на Никола Груевски. Дипломатските извори кои брифирале група новинари за содржината на овој документ, претпоставувам, оцениле дека јас не треба да бидам запознат со „евангелието по Прибе“, веројатно како воспитна мерка поради моите критики за пристрасноста на комесарот Јоханес Хан во досегашните преговори за решавање на политичката криза. Некаде дури и прочитав дека Хан лично го нарачал извештајот на Прибе, со што, ете, паднале во вода сите критики за пристрасноста на еврокомесарот.

Добро, сфаќам. Еве, како претставник на „интелектуално-рекетарското крило“ во СДСМ, како што пишуваат куририте, а очигледно и веруваат некои луѓе на и околу Бихаќка, нема претерано да ја коментирам постапката на дипломатските извори. Информациите за извештајот од Прибе, макар и добиени од трета рака, веќе ги објавив безрезервно и им поколонив целосна верба. На крајот на краиштата, најважно од се е тоа што овој извештај речиси во целост се поклопува со критиките на опозицијата за тешките злоупотреби на институциите и за корупцијата, за злоупотребите од страна на тајната полиција, за катастрофалното судство, за корумпираните избори, за контролираните медиуми... Тоа се проблеми и состојби за кои пишувам и говорам веќе осум години, а не само осум месеци, како некои од моите брифирани колеги. Но, реков веќе, за тоа не сега, за тоа ќе пишувам на крајот од оваа рашомонијада.

Во оваа прилика, во текстов напишан и објавен непосредно пред почетокот на новата, петочна рунда преговори меѓу лидерската четворка, од која лидерот на опозицијата Зоран Заев очекува договор за краток рок за решение на кризата, сакам само да предупредам да не се негуваат преголеми и нереални надежи, особено не такви поврзани со импактот на овој извештај. Се разбира, многу е важно тоа што овој документ ги потврдува оценките на опозицијата, на либералните новинари и на сите други непристрасни посматрачи, за природата на режимот во кој живееме со години. Тоа е неспорен капитал на проевропски ориентираните сили во Македонија и сериозен придонес кон откривањето на вистината. Но, јас страхувам дека овој извештај сепак нема да го поткрепи централното барање на опозицијата – преодна влада без Никола Груевски, која ќе подготви фер и демократски избори.

Речиси сум убеден дека претставниците на Брисел, а можеби и на Вашингтон, веќе имаат јасен и прецизен план задачата за подобрување на состојбите во Македонија и за подготовка на фер и демократски избори да и ја доверат на владата на Никола Груевски, можеби освежена со министри кооптирани од опозицијата (ако СДСМ се согласи) или од граѓанскиот сектор (ако СДСМ не се согласи), под засилен мониторинг на меѓународниот фактор и со верификација од критички настроени медиуми кои ќе бидат ангажирани за поддршка на планот. Извештајот на Прибе, всушност, го доживувам како програмска и идеолошка подлога на тој план – во него се набројани задачите што треба да ги спроведе таа влада.

Никола Груевски, ако е умен (а се покажа дека е итар), ентузијастички ќе го прифати овој план и веднаш ќе го прикаже како проширување и надградба на реформите кои одамна се почнати и никогаш не запреле, освен во овој период на отсуство на СДСМ од парламентот, по вина на „наивниот“ Заев, под притисок на менторот Црвенковски и сега, под контрола на „интелектуално-рекетарското крило“. Груевски нема да заборави да потсети дека СДСМ пред изборите во 2014 година потпиша договор за новите правила на игра, според кои беа организирани последните избори, а кои, нели, беа оценети како „генерално добри“ (дури и од „непристрасниот“ Хан). И воопшто, Груевски никогаш нема проблем со својата реформска определеност. Незгодата е во тоа како тој ги разбира реформите. Ако го прашате за реформите во правосудството, на пример, тој ќе ви раскаже колку згради им изградил на обвинителите и на судиите, колку маси и компјутери им купил и колку им ги зголемил платите. И на таа финта, странците, во принцип, секогаш паѓале, онака ничкум.

Позитивната страна на извештајот на Прибе е што тој ги лоцира суштинските проблеми. Но, јас страхувам дека кај странците се уште преовладува мислењето дека било каква посериозна промена во владата (особено демисија на Груевски) ќе доведе до нестабилност во Македонија, а за нивното поимање на нештата, нестабилноста никогаш не е добар сојузник на реформите (според таа логика, епицентар на реформите во Македонија се гробиштата во Бутел, каде што е толку стабилно што постабилно не може да биде). Кон оваа теза за стабилноста како услов за реформите, која всушност директно води кон спас на режимот и кон негова трансформација во „прифатлива автократија“, се приклонува и ДУИ на Али Ахмети. И затоа страхувам дека и денеска, како и во наредните денови, на Заев отворено ќе му биде кажано – дајте енергијата заеднички да ја насочиме кон прашањата што ги отвора извештајот на Прибе, наместо да се исцрпуваме во настојувањата Груевски да се повлече од владата!

Во меѓувреме, соочен со неопходноста некаде и тој да попушти, Груевски веќе сериозно се подготвува за изборите и води неформална изборна кампања, со жестока злоупотреба на јавните фондови, на јавниот радиодифизен сервис и на сите други полуги на власта кои обилно ги користи осум години. Го прави сето она што е запишано во извештајот на Прибе. Тоа е начинот на кој победува со години. А нарачателот на извештајот, „непристрасниот“ Хан, извршителот Прибе, европските дипломати во Скопје и сите други се прават дека тоа не го гледаат. Што ни ветува дека утре ќе прогледаат? Кој ќе го спречи Груевски да се однесува поинаку? Уште еден потпис на тоалетна хартија? Немоќната опозиција, „приведена“ во парламентот? Благонадежните новинари на кои дипломатските извори им поклонија верба да ја израдуваат нацијата за тоа колку Прибе го искритикувал Груевски?

Простете, почитувани читатели, колку и да ги поддржувам преговорите како начин на решавање на политичката криза, колку и да лобирам за компромиси и за политиката како вештина на можното, јас не можам да видам ниту една друга спасоносна опција за Македонија освен резолутно одбивање на идејата да се легитимира владата на Груевски, одбивање да се учествува на избори што таа ќе ги организира и одбивање да се признае власта избрана на уште една изборна кланица. Но, да се разбереме добро – тоа е само скромното, неважно и со квалитетни брифинзи непоткрепено мислење на еден новинар. Како такво, тоа никого на ништо не обврзува. Денеска не делам совети. Денеска ја рекетирам сопствената суета и се обидувам да ја убедам да прифати да биде огласена за виновна за сите глупости што може да се случат. Не дај боже...

http://plusinfo.mk/mislenje/597/-evangelie-po-pribe

трендафил напиша:Интересно е што Јуратовиќ зборува за заштита на приватноста, а подржува партија што како опозиција има прислушкувано илјадници граѓани и има објавено стотици разговори на тие што наводно прислушкувале. Интересна е и колумната на Геровски. Кој не сака да разбере дека секој демократ, без разлика дали е од ЕУ или САД, не сака да му ја даде власта на Заев ниту на Груевски, туку сака избори после кои никој нема да може да јаде фекалии дека биле фалсификувани. Без да дојде во судир со Брисел и Вашингтон. Што би рекле успеавте во намерата странци да се мешаат во внатрешните работи на Македонија, но не и да ве донесат со сила на власт.

Писмо до непознато (западноевропско, американско или австралиско) другарче



јас Миле, во моментов таксист, а инаку вљубеник во книжевноста и дипл.проф. по општа и компаративна книжевност ти пишувам со намера,( иако не те познавам ) да ми станеш другарче, се разбира ако и ти живееш во земја преубава како мојава, која некои од злоба ја нарекуваат бивша, ама грешат затоа што се уште не е бивша, ама со сигурен чекор оди кон тоа.

Земјата во која живеам е преубава, најубава во светот. Знам ќе одговориш дека секој за својата земја вели дека е најубава, ама те молам верувај ми, Македонија ги има најубавите планини, најубавите реки, најубавите езера…а сега има и најубави палми, кои додуша не знаеме сеуште дали ќе се фатат, ама веруваме со божја помош ( се разбира ако решиме еден мал проблем кој го има нашата Македонска православна црква, со сестринската Српска православна црква, околу некој ТОМОС, ама не моторче ТОМОС, туку црковен ТОМОС) и најубави цркви уште од времето на Климент и Наум ( и двата охридски ), прекрасни џамии, анови, амами и безистени, калиња, исари и баири, остатоци од најпознатиот антички пат Виа Игнација, од убавите антички градови Лихнидос, Стоби, Хераклеја и се разбира зданија од 18 и 19 век изградени во втората деценија на 21-от век во нашиот главен град.

Во Македонија убаво се живее. Власта вели дека просечната плата е некаде околу 400 евра, а 95% од вработените не земаат повеќе од 200 евра. Ама пак можат да преживеат, сега немам време да објаснувам како, ама ти тврдам дека можат иако онаа потрошувачка кошница е некаде околу 500 евра.

Нема многу невработени кај нас, само околу една третина, а тоа е толку малку затоа што многу од нив и не сакаат да работат и за жал не веруваат дека некој ќе ги вработи ( иако има слободни места во државната администрација, треба само партиска книшка да имаш и лесна работа ), а може и во обезбедување некое или пак таксист ( како мене ) да работи човек.

Кај нас школството е бесплатно и задолжително е и средното образование. Не е многу скапо и високото, на државните универзитети две – три годишни плати, а на овие, на кои полесно се завршува е малку поскапо, ама полесно се завршува, па со некое евро повеќе и се магистрира и доктор по науки се станува.

Владата се грижи за сите, посебно најголема грижа има за сиромашните и оние кои се против неа. Првите ги помага да бидат уште посиромашни, со разноразни извршители кои им земаат по пет пати поголеми суми од оние кои реално ги должат кон комуналните претпријатија или пак за данок на градот Скопје и општините и Македонската радио телевизија и други ситни долгови поголеми од реалните плати. За оние кои се против владата, најчесто се обезбедува бесплатен престој во казнено поправните домови или пак неплатен вечен одмор во некои од преубавите гробишта со кои располага државата, а се во приватна сопственост.

Кај нас, здравството е бесплатно, се плаќаат само прегледи, операции и лекарства. Многу е модерно и најдобрите млади лекари го напуштаат и одат во странство неможејќи да работат на најмодерните апарати од минатиот век.

Младите воопшто, ја сакаат својата земја и бараат работа и се отселуваат од Македонија, се со една цел, сигурни се дека повеќе ќе ја сакаат кога ќе бидат илјадници километри далеку од неа.

Драго мое непознато другарче, ова во кратки црти е сликата на мојата преубава татковина, се надевам дека разбра во која убавина овде живееме. И ќе живееме. Не се даваме. Ние сме гордите потомци на Аминта трети, кој го роди Филипа (втори ли беше ) кој го роди Александра трети ( Велики, како аеродромот во Скопје му е името ) итн и на подоцнежните на кои не им го знаеме името, ама им ги знаеме функциите.

Е тоа е од мене, драго непознато другарче, ако можеш да пишеш пиши, ако не испрати некое гарантно писмо, за да можеме фамилијарно да ја посетиме твојата земја на неколку години.

Со почит

Миле Ситниковски

таксист

дипл. проф. по општа и компаративна книжевност

(Фејсбук статус)

трендафил напиша:Народот одлучува на избори кој ќе биде власт. Не Сашо Ордановски или Миле Ситниковски. Кој веројатно уште мисли дека ако СДСМ дојде на власт ќе вработи по еден од секое семејство. Никој не вели дека во Македонија нема проблеми, но за прв пат имаме позитивни движења. Никогаш Македонија не била во врвот по пораст на БДП во Европа. Што би рекле првпат ја намалуваме разликата со другите. До сега таа се зголемуваше.
Треба еднаш да разберете дека Груевски не е сам. Зад него стојат гласачите. Па кога сега би имало избори повторно би победил. Затоа и бегате од избори. Доколку сте вие во право, ќе имаме промена на власта во април. СДСМ може да победи само ако изборите бидат на 1 април. Априлилили!

трендафил напиша: изборната програма на ВМРО-ДПМНЕ и што од тоа е исполнето.

ИНТЕРВЈУ Зеколи: Странците не се спремни да го употребат „стапот“ против „про-руската“ влада на Груевски!



длуката на СДСМ да ги прекине преговорите е изнудена. Опозицијата не требаше воопшто да влез во дијалог со ВМРО ДПМНЕ, вели поранешниот македонски амбасадор Арсим Зреколи.
„Не станува збор за минирање на договорот од 2 јули, туку за смислена стратегија на ВМРО и ДУИ која уште од март целеше да се преживеат нападите од опозицијата“ оценува Зеколи. Според него , меѓународната заедница ја потценува кризата во Македонија која најверојатно по фијаското сега уште повеќе ќе се продлабочува.
„Втората половина на оваа година ќе биде опфатена со вистинската криза на многу полиња, но и со се помалку инструменти и можности за приближување на ставовите и наоѓање разрешница “ се проценките на поранешниот македонски дипломат во Виена .
За Зеколи, Брисел е веќе небитен во македонската приказна, меѓутоа тој се сомнева и во улогата на САД која е сериозно ставена пред предизвик.
„Со бришењето на евро-интегративната иднина на земјата, на Вашингтон им се одзема инструментот шаргарепа и им преостанува само инструментот стап, кој не сум сигурен дека се спремни да го употребат кон власта. Барем судејќи по тоа колку американски државјани имаат во оваа наводно “про-руска” влада. Затоа не ни очекувам некој позначаен исход и од најавената посета на Нуланд, сем колоритни изјави, филувани со ред-два критики колку за да се импресионира јавноста“.
Нашиот соговорник не исклучува ситуацијата да се радикализира до степен на можни судири, додавајќи дека сепак не очекува тандемот Груевски-Ахмети да се „дрзнат“ да го уапсат лидерот на СДСМ Зоран Заев.
„Чинот на апсење на лидерот на опозицијата ќе биде знак до јавноста дека веќе немаат никакви аргументи, никаков морален авторитет, никаква стратегија или мудрост да го победат на избори, туку се сведени и присилени да со отворено насилство го елиминираат од политичката сцена“ , вели во интервју со Фактор екс амбасадор Арсим Зеколи.
Разговараше Горазд Чомовски
Фактор: Како ја коментирате одлуката на СДСМ да ги прекине преговорите со ВМРО ДПМНЕ за изнаоѓање на решение за излезе од политичката криза. Лидерот на на најголемата опозициска партија Зоран Заев го обвини премиерот Никола Груевски дека во континуитет го минира договорот постигнат на 2 јуни, одбивајќи во преговорите да прифати гаранции за враќање на демократските институции. Владејачката партија оцени дека со ваквиот потег СДСМ се обидува да избегне изборно соочување?
Зеколи: Ја сметам како изнудена одлука и неизбежен одговор на очигледната манипулација со добрата волја за прифаќање преговори по прашања за кои од почеток не смееше ниту да се помисли на преговарање. Притоа не станува збор за минирање на договорот од 2 јули, туку за смислена стратегија на ВМРО и ДУИ која уште од март целеше да се преживеат нападите од опозицијата.
За потоа, на веќе и порано виден начин, се искористи летната апатија и преку бескрајни преговори се анулира предимството на опозицијата. Дел од таа стратегија е и координираниот пристап на владејачката коалиција за делумно преку закани со затвор (од страна на ВМРО) делумно со лажни ветувања, флертувања и инфлитрации на свои луѓе (од страна на ДУИ) се постигне вовлекување на СДСМ назад во системот и на тој двете партии ја споделат одговорноста за туѓи криминали од минатото и потфрлувања во иднината. Вократко, по прифаќањето да игра на туѓ терене, по измислени евро-бирократски и локал-интригантски правила, денешната одлука на Заев може да означи и негово враќање во улогата на контролор на состојбите како што ја имаше до 17 мај. Дали ќе умее, тоа зависи од него и луѓето кои го опкружуваат.
Фактор: Дали очекувате радикализација на ситуацијата во земјата ако се земе во предвид ставот на претседателот на СДСМ дека нема да дозволат Груевски да ја тероризира Македонија и кои би можеле да бидат следни чекори на опозицијата?
Зеколи: Првата половина на оваа година беше погрешно сметана како кризна. Напротив, останувам на ставот дека сето што се случуваше од Фебруари до Јуни беше шанса, можност која меѓународната заедница не ја препозна туку прилично лефтерно се определи да ја смета како политичка криза а не како прилика за иницирање подлабоки промени. Но затоа, втората половина на оваа година ќе биде опфатена со вистинската криза на многгу полиња, но и со се помалку инструменти и можности за приближување на ставовите и наоѓање разрешница.
Граѓаните имаат се помалку причини за страв од полицијско-криминалната машинерија на Груевски-Ахмети, а притоа имаат се поконкретни и животни мотиви и причини да се спротистават на оваа гангренозна инфекција на општеството. Мислам дека Груевски и Ахмети се свесни дека планот за летна релативизација им пропадна предвреме и сега се спремаат за превентивно дефокусирање на јавноста во есенскиот период. Провокацијата со одложувањето на пресудите за случајот “Монструм” закажани за 11 Септември е доволно јасно предупредување какво сценарио спремаат – спречување на социалниот бунт со национал-шовинистички манипулации.
Фактор: Иако преговорите од страна на СДСМ се оценети како несупешни , сепак не ја исклучуваат можноста од нивно реобновување доколку меѓународната заедница достави нов предлог. Значи ли ова дека Брисел недоволно изврши влијание врз двете страни за приближување на позициите па сега ќе мора Вашнгтон да ја превземе улогата посредник?
Зеколи: Брисел е веќе небитен во нашата приказна. Мислам дека однесувањето на Комесарот Хан беше сепак од полза да конечно и јавноста разбере дека евро-бирократијата е заложник на своите кратковидости и промашени политики од кои веќе не може да се ослободи без длабоки, многу длабоки резови во своето целосно компромитирано претставништво во Скопје и надлежните за Македонија во Брисел.
За разлика од порано кога секој нивен предлог се прифаќаше како беспоговорно свето слово, оотсега понатаму нивните замешателства ќе бидат неизбежно скрутинизирани до детали од домашната јавност. И во тоа нема да им помогнат ниту овдешните апологети од владината медиумска камарила, но и грант-опозицијските инсталации. Од друга страна, по пораките на Меркел за тоа кои земји од регионот имаат иднина во ЕУ и игнорирањето на Скопје, мислам дека и улогата на Вашингтон е сериозно ставена пред предизвик.
Бидејќи со бришењето на евро-интегративната иднина на земјата, на Вашингтон им се одзема инструментот шаргарепа и им преостанува само инструментот стап, кој не сум сигурен дека се спремни да го употребат кон власта. Барем судејќи по тоа колку американски државјани имаат во оваа наводно “про-руска” влада. Затоа не ни очекувам некој позначаен исход и од претходната посета на Нуланд, сем колоритни изјави, филувани со ред-два критики колку за да се импресионира јавноста. Нуланд имаше шанса да допринесе кон подбро при минатогодишната посета, по која наместо подобрување станавме сведоци на целосна ерозија на системот и ескалација на тензиите, вклучително и Куманово.
Фактор: Каде и кога го гледате излезот од кризата која очигледно не е само политичка туку и институционална, економска па и општествена?
Зеколи: Природата на кризите го определува и исходот или излезот. Сите овие кризи кои се множат и слеваат во “совршена олуја” се потврда за длабочината и ширината на партизираноста на државата како што никогаш не било случај до сега. И тоа е доволно за да се идетификуваат причините и виновниците – ВМРО и ДУИ. Но видете, и тој период на предупредување за последиците и нудење на излезни решенија има свој почеток и крај. Сега сме веќе на крајот, во смисла на тоа дека со секој ден има се помалку простор и енергија за разумни разрешници на состојбите. Пак ќе повторам, моментот за логичен компромис како што предлага г. Хан постоеше до крајот на Април.
Но очигледно дека прелесно стекната навика на Брисел и Вашингтон да го потценуваат општествениот гнев, ја презираат јавноста, постмеваат на опозициската конструктивност и на крај тој очигледен нивен восхит од ликовите како што се Груевски и Ахмети, не донесе во оваа ситуација на речиси целосен крах на доверба во институцијата на компромис. А тоа знаеме кон што води на крај. Судир.
Фактор: Очекувате во деновите што следат да биде приведен претседателот на СДСМ по неговиот став дека не го признава овој суд ?
Зеколи: Ќе ја споредам таа, да ја наречеме реална закана кон Заев од страна на Груевски-Ахмети, со она препотентно, нарцисистичко и арогантно предизвикување на ДУИ кон Заев да објави се што има за Ахмети и неговото друштво. И откога Заев им ја исполни желбата, бевме сведоци како тоа насилничко јуначење на ДУИ заврши со медиумско плачење и криење низ партијски дувла. Затоа, пораката на Заев иако делува наивно и мачистичко на моменти, сепак е пресметан одговор базиран врз моралниот чин на пожртвуваност во борбата против монструмот, акт на Давид против Голијат ако сакате.
Груевски и Ахмети добро знаат дека доколку го уапсат Заев, тие ќе си пресудат себе си. Бидејќи чинот на апсење на лидерот на опозицијата ќе биде знак до јавноста дека веќе немаат никакви аргументи, никаков морален авторитет, никаква стратегија или мудрост да го победат на избори, туку се сведени и присилени да со отворено насилство го елиминираат од политичката сцена. И така, сакале или не сакале селанецот од Муртино го издигнат во икона на непокор и македонски Лех Валенса.

http://faktor.mk/2015/07/09/intervju-arsim-zekoli-strantsite-ne-se-spremni-da-go-upotrebat-stapot-protiv-pro-ruskata-vlada-na-gruevski/

5   Којзнае дали паднала команда да се тепа Саше Политико, или ВМРО-вците и нивните стратешки партнери во медиумите сами се инспирирале од еден разговор во креираните, монтираните и лепените материјали, во кој се слуша гласот на премиерот како нарачува шлаканици за градоначалникот на Центар Андреј Жерновски.
Прво стратешките партнери од медиумите сложно побараа полициска заштита од прашањата на Саше Политико. Откако три-четири пати беше натепан, порачаа дека самиот си го барал ќотекот. А откако и вицепремиерот Пешевски го истепа, и партијата се јави со соопштение да порача дека секој што ќе поставува прашање, ризикува дека ќе го снајде истото што му се случи на Саше Политико.
Потоа за да го спасат вицепремиерот од бруката, ексклузивно ги добија снимките од безбедносните камери на локалот за да прават реконструкција на настанот и да докажат дека вицепремиерот бил нападнат со прашања и изнервиран. Ќе трошиш пари во нивните локали, а тие ај што те снимаат, туку снимките, несечени, нелепени и немонтирани ќе ги пуштаат по телевизиите на стратешките партнери. Има ли тука некоја државна агенција за заштита на лични податоци? Има ли обвинителство? Кога веќе нема вицепремиер што би дал оставка за ваква бламажа.

Дипломатите од „демократиите" ги гледам единствено во друштво на гангстери, шовинисти, криминалци...

Драги пријатели, благодарам за пораките во инбокс со забелешки дека "не треба да се замерам со Американците и Европјаните", бидејќи "тоа може да ми наштети во политика“ (!?), вклучувајќи и аргументи дека "тие се пријатели кои ни помагаат" или дека "не разбирам дека тие ги знаат работите подбро од нас".

Ги разбирам и поздравувам вашите забелешки за моите ставови кон нив. Кои со задоволство ќе ги сменам (на подобро) во истиот час кога ќе ми испратите две-три фотографии на кои можат да се видат Бејли и Орав како пијат кафе со Тричковски или Исен Салиу, на пример.
Но со обзир на тоа што досега "дипломатите од демократиите" ги гледам единствено во друштво на гангстери, шовинисти, криминалци, проститутки, интриганти, фашисти, хомофоби, убијци, цензори - мислам дека сепак ќе продолжам со истиот став и понатаму. Не џабе вели народот "со кој си, таков си."

Арсим Зеколи, Фејсбук, 01.08.15.