ЗОШТО СДСМ НЕ ТРЕБА ДА ДОБИЕ НА ИЗБОРИТЕ ВО АПРИЛ

[size=40]ГРУЕВСКИ СОВЕТУВА: Како Владата да реагира во време на коронавирусот[/size]
/ 20.03.2020

[size=15]Поранешниот премиер на Македонија Никола Груевски во текст објавен на Фејсбук сподели неколку искуства, анализи и идеи за коронавирусот. Текстот ви го пренесувамево целост:

-Како човек кој беше повеќе години во Македонија премиер, министер за финасии, министер за трговија, претседател на КХВ, пратеник, како и советник на Министерството за финасии на Србија, со работни искуство во банкарството и пазарите на капитал, но пред се како економист и доктор на науки во макроекономска област во која меѓу другото посебно ги истражував меѓународните текови на различни видови капитал во мирни но и во времиња на светски, регионални и национални финасиски и економски кризи, би сакал да дадам мое мислење, анализа и неколку идеи поврзани со ситуацијата во која е Македонија а пред се во економската област и можните следни чекори.

Се покажа дека вирусот Корона е многу брз а властите во светот се бавни, или барем побавни од вирусот. Згора на кризата од вирусот, се прикачи и кризата од нафтената војна меѓу Русија и Саудиска Арабија и двете кризи се споија во една, заедно со неколку претходно наталожени проблеми во глобалната економија кои и онака веќе 3-4 години најавуваат можна нова светска економска криза.

Повеќето од националните власти ширум светот, некој повеќе некој помалку во почетокот го потценија влијанието и последиците од вирусот Корона – Ковит 19, во секој поглед, тргнувајки од здравствениот аспект, преку социјалниот и психолошкиот, завршувајќи со економскиот.

Македонските власти, исто така. Имаше доцнење речиси во се: од брза набавка но и брза масовна употреба на тестовите за вирусот (долго го чувавме кубурот…), побрза набавка на милиони заштитни маски и ракавици како и средства за дезинфекција или веднаш ставање на домашнито производство во таа функција (наместо да чекаме и молиме досега можевме да произведеме и за нас и да им продадеме или подариме и на соседите во услови кога и онака текстилни и други фабрики ги губат нарачките па ова ќе им дојдеше како спас), побрза набавка на апарати за вештачко дишење кои за среќа досега не беа нужни, па преку изгубени денови и денови во кои македонската дијаспора од Италија и други држави на доаѓање беше пропуштана без карантин и здравствени прегледи, а македонските граѓани патуваа надвор и се враќаа без ограничувања и карантини за на крај со задоцнето воведување на вонредна состојба.

Кина снабдува многу држави во и вон ЕУ со заштитни маски па додека да се креира домашно производство добро е освен добиената скорешна помош да се направи итна набавка од нив. Србија веќе издејствува купување 2 милиони маски од Кина.
Да, повеќе се збореше помалку имаше брза реализација. Но, да го оставиме тоа, не е сега време за критики. Целта на текстот не ми е критиката освен каде што со тоа ќе се помогне. Јас повеќе пати сум бил на линијата на фронтот во големи кризи и знам дека сега не е време за критики туку за помош…

Во вакви ситуации не е толку спорно дека се ќе се направи. Но, клучно е кога ќе се направи. Од тоа зависи колку животи ќе се спасат, колку заразени ќе има, колкави ќе се штетите. Посебно ако си “мал”. Тогаш треба да си многу брз и мудар.

Важно е сега пропуштеното колку што е можно поитно да се надокнади. Имаме празни касарни, празни студентски и училишни домови кои може привремено да се користат како карантин, а се понудија и некои сопственици на хотели бесплатно да ги остапат. Јас би рекол дека за мала надокнада ширум Македонија сите или голем број хотели може да се искористат за таа намена затоа што и онака се празни, па така и ќе им се помогне да опстанат, да не затворат целосно.

Имаме прогласено вонредна состојба која може до максимум да го ограничи односно забрани движењето на повозрасните и болни лица кои со помош на армијата и на волонтерски групи контролирани и организирани од владата ќе ги снабдува со приготвена храна и лекови во домовите секој ден доколку немаат друг начин како да го обезбедат тоа (тоа ќе е и можност ресторантите да добијат малку работа барем колку да го платат персоналот и да ги покријат трошоците за да опстојат).

Од друга страна помладите и здравите да се заштитат со маски, ракавици за да можат да одат редовно на работа за да не дојде до целосен колапс на економијата и банкротирање на многу фирми.
Влезот во јавен превоз треба да е дозволен исклучиво со маски и ракавици а дезинфекцијата да е на секој час. Маските, ракавиците и дезинфекциските средства треба итно со преадаптирање на домашното производство да ги набави државата и бесплатно да ги дели во автобусите, домовите, работните места …

Во вакви кризни ситуации, потребни се молневити, крупни и радикални мерки. Ако си бавен па дури и перфектен во чекорите, ја губиш битката. Дури и нешто да згрешиш, по важно е да си брз. Најголемата грешка е бавноста и доцнењето.
Треба брза реакција и веднаш да си зад петици на вирусот. Да го запреш ширењето. Да си пред него. Да ја активираш заедницата, граѓаните, да направиш брза и добра координација и кохерентност со другите сектори.

Треба исто така да сме свесни дека бројот на заболени, не само кај нас туку и во повеќето земји е најмалку 10 до 15 пати поголем од официјалните бројки, од причина што многу кои се помлади и здрави, 80% не го пријавуваат тоа или дури не се ни свесни затоа што лесно го поминуваат со мали или никакви симптоми, но сите тие се преносници и заразуваат други кои може потешко да поминат.

Вистинска штета е што владата кога веќе не ги искористи за ваков вид цели средствата од фондот за иновации, веднаш не стимулираше и не помогна пронаоѓање на вакцина од нашите научни институти. Покрај големите и богати држави и земји од источна Европа го прават тоа, како на пример Унгарија и Србија.

Еден од научните институти на Унгарија веќе пред неколку дена успеа да го издвои вирусот само неколку дена одкако тоа го направи Канада, а тоа е предуслов за создавање вакцина. Ова не само заради финансиски причини туку и заради брзината на добивање на вакцината, бидејќи тогаш кога ќе излезе вакцина, ќе поминат месеци додека Македонија дојде на ред да ја купи потребната количина за своите граѓани. Мислам дека иако доцниме сеуште е корисно да се започне ова, особено по претпоставките на дел од научниците дека над 50% од луѓето ќе се заразат.

Несомнено дека кога станува збор дури и за не заразените потребно е сериозно ограничување на движењето вон работните активности и најнеопходните други активности(набавка на намирници и сл), сакате тоа наречете го полициски час или како сакате. Полициски час воведоа Чешка, Австрија, Италија, Шпанија и други.

Како човек кој бил на високи одговорности во време на една воена криза во 2001 година и премиер во време на една светска финасиска криза, една европска должничка криза, една епидемија на свински грип, најголемата политичка криза во земјата како и неколку национални или регионални кризи во време на екстремни поплави, пожари и слично, сакам да предупредам дека засега сериозно се доцни во превземање на брзи, крупни и радикални мерки во делот на економијата.

1.Единствена покрупна мерка што досега ја слушнав од Македонија е најавата на централната банка дека ќе им овозможи со промена на регулативата за банките, да се одложи враќањето на тоа новата на кредитите, но мерката е за многу краток рок од три месеци. Сметам дека треба веднаш да се продолжи до крајот на годината за да може компаниите да го планираат тоа. Прво затоа што се чини дека пандемијата ќе трае подолго и второ, дури и да трае три месеци, компаниите ќе бидат така погодени и исцрпени од целиот овој потрес што ќе им треба период на опоравување пред да продолжат да ги враќаат кредитите. Тоа ќе помогне особено кај дел од нив што помалку работници да испуштат од работа.

Оваа мерка треба да важи и за граѓаните кои земале кредит, најмалку пет до шест месеци. Банките во овој период ќе опстојат од каматите, а за оние фирми и граѓани кои не се во можност да ги сервисираат каматите потребен е специјален државен фонд со јасно утврдени критериуми каде државата би помогнала. Овој дел со каматите треба да е исклучок за најзагрозените.

2.Одлагање на даночните обврски на сите кои работат со загуба и се сериозно погодени од кризата. За оваа цел е потребна изработка на јасни и транспарентни критериуми, за да се помогне само на оние компании на кои им е најнеопходна оваа мерка, најпогодените. Идејата на владата за повик на компаниите кои работат со добивка да платат дел од обврските однапред е исправна за една ваква кризна ситуација. Таа треба да се преточи во норма.

3.Свртување кон домашната економија. Домашните компании ги губат пазарите надвор за време на кризата. Државата треба привремено да ги измени законските правила за време на кризата и при сите набавки на државните институции за што и да е, приоритет со закон да добијат македонските производни компании и даватели на услуги.
Дали станува збор за набавка на храна, лекови, превоз, облека, обувки, или било што друго што е барем приближно конкурентно во квалитетот со странските треба со закон да добие предност. Граѓаните треба да го следат тоа при нивните лични набавки и да се потсетат на кампањата “Купувајте македонски производи”-за наше добро.
На овој начин, барем делумно ќе се помогне на македонските фирми да преживеат во ова време на тешка криза.

4.Погледнете што прави ЕУ и другите. Во време на криза сите претходни правила ги прекршија и суспендираа, затоа што мораат така. Времено забранија извоз на медицинска опрема, лекови и медицински матерјал од ЕУ, целосно го судпендираа шенгенот и забранија влез за граѓани кои не се од ЕУ. Криза е и борба за опстанок.

Сите држави вбризгуваат пари во економиите за разни цели. САД вбризгува еден трилион или илјада милиарди долари од кои една четвртина ги дели преку чекови на милиони американци. Се зборува за можно покривање на двонеделна плата и дека без силно покривање стапката на невработеност во САД може да отиде над 20%(сега е 3,5%). Британија 400 миљарди долари, Франција 50 миљарди долари а Италија и Шпанија како по задолжени земји се повнимателни. Италијанската влада најави 25 милијарди евра кои вклучуваат додатни средства за здравството, заштита и суспензија на плаќање даноци и олеснување на потешкотиите на загрозените компании и домаќинства.
Шпанија најави 200 милијарди евра подршка вклучувајќи ги и приватните фондовите кои владата сака да ги мобилизира, но само 17 милијарди ќе бидат директна подршка. Германија како најголема во ЕУ најави најголеми мерки каде нивни официјални лица рекоа дека владата би можела да обезбеди потенцијално неограничено финасирање на погодените компании, вклучувајќи ги и мерките кои и помогнаа на таа земја пред 10 години кога со многу мали последици ја помина тогашната финансиска криза. Планот на Берлин е 550 милијарди евра во заеми и гаранции на заеми за компаниите, иако владата нагласи дека нема ограничување на финансиската помош. Кина ги намали каматните стапки исто како и повеќето земји, воведувајќи низа мерки вклучително и даночни олеснувања и поголеми фискални трансфери кон погодените региони. Хонг Конг на секој постојан резидент му дава по 1.280 американски долари. Министрите за финасии на ЕУ во понеделникот рекоа дека веќе најавените планови за фискални стимулации изнесуваат 1% од БДП предвиден за 2020, а подршката на ликвидноста преку гаранции на владата и одложеното плаќање данок чини најмалку 10% од БДП на ЕУ. Истите на почетокот на финасиската криза во 2008 испумпаа 200 милијарди евра во економијата, што би било околу 1,5% од БДП.

Европската централна банка(ЕЦБ) најави во средата 750 милијарди до крајот на годината за да ги смират пазарите.Целта е откуп на обврзници на државите од приватниот сектор за да ги намали трошоците на позајмување. Кризата во 2010-2012 се смири со слично ветување на ЕЦБ дека ќе купува обврзници од земјите во проблем. Новиот програм има сериозна разлика бидејќи не бара членките да се сложат за ограничена потрошувачка. ЕЦБ веќе има стимулирање со негативна камата на депозитите од комерцијалните банки и 20 милијарди евра за обврзници.

Се разбира ние како мала економија со ограничени можности неможеме да зборуваме за вакви износи но во еден соодветен обем прилагоден за македонската економија и држава секако дека треба да се интервенира и да се помогне на загрозените компании и граѓани да го преживеат овој период.

Финасиските стимули државата може да ги даде во разни форми, вклучувајќи и грантови за времено кофинасирање на плати, но под строго утврдени критериуми и сериозен јавен, институционален и опозициски надѕор во дистрибуцијата на средствата и исправноста на одлуките.

Словенија пред неколку дена доби нова влада предводена од Јанша а веќе вчера воведоа мерка за 40% владата да покрива од трошоците за плати (на 80% од платата) за оние фирми кои заради Корона вирусот неможат да обезбедат доволно пари за плата.

Во тој контекст, во контекст на довербата и спречувањето злоупотреби, барањето на опозицијата за формирање надѕорно тело каде нивни преставници ќе партиципираат и ќе имаат комплетен увид на се е оправдано и рационално, би рекол корисно и за власта.
Во вакви кризни ситуации не ретко се прибегнува и кон широки влади независно како ќе се наречат каде сите поголеми партии се вклучени, па така наместо енергијата да ја насочуваат едни кон други во еден краток период на криза од неколку месеци превземаат одговорност и енергијата ја здружуваат во интерес на државата и народот а имаат при тоа и целосна меѓусебна контрола во користењето на огромни средства во многу краток период под прилично не стандардни услови и околности. Така беше и во 2001 година. Но, сепак тоа е работа на раководствата на партиите како ќе одлучат да соработуваат.

5.За овие цели државата мора да се задолжи итно за да ја финасира кризата во секој поглед. Буџетот мора да е ликвиден. Буџетскиот дефицит сериозно ќе порасне, девизните резерви ќе се намалат. Дефицитот на буџетот ќе се враќа во нормала кога ќе помине кризата. Ќе се вратат и долговите а ќе пораснат пак и девизните резерви.
Но треба да преживеат тие кои треба да ги враќаат долговите, а освен луѓето тоа се фирмите, економијата.

Буџетот треба итно да се прекрои. Да се скратат сите трошоци кои не се итни и неодложни а парите да се пренаменат за итните трошоци поврзани со кризата.
Унгарија на пример веќе објави дека ќе ги прекине обврзниците за бебиња, ги прекинува и студентските кредити и парите ги пренасочува за борба против вирусот и за економијата и другите итни потреби и штети. Човечките животи се поважни од се. Тие исто така им забранија на студентите по медицина да ја напуштаат земјата, побараа од нив да мируваат, бидејќи во ваква ситуација се сметаат за дел од здравствената работна сила. Иако Унгарија засега е меѓу најмалку заразените земји во Европа од некои познати научници во Унгарија се цени дека ова е само почеток на пандемијата и дека треба да се подготвуваат за многу потешки сценарија.

Постојат повеќе можни извори на финасирање кои и стојат на располагање на македонската влада. Веројатно меѓу најевтините се
оние на ММФ за итно финансирање од ММФ (т.н.Emergency financing преку The Rapid Credit Facility (RCF) или Rapid Financing Instrument (RFI)).
По потреба може да се издаде и обврзница, позајмици од големи комерцијални банки во светот, а секако кредитните линии на Светската банка, ЕБРД и ЕИБ не треба да се заборават.
Но и заеми од големи држави и нивни државни банки треба да се на листата.

Дел од гореспоменатите даваат кредити каде гарантира државата а ги користи приватниот сектор и треба да се субвенционирана камата од страна на државата односно да бидат безкаматни за фирмите. Најавата на Министерството за финасии за 5, 6 или дури и 50 милиони евра повлекување ваков кредит од ЕИБ што го објави вчера е ништо за македонската економија.

Владата која ја предводев искористи многу поголем потенцијал на ваквите кредити во време на кризата и тука не треба да се размислува за помалку од 400-500 милиони евра во период од една до две години, распределени административно преку банката за развој но суштински и со превземање на ризикот преку комерцијалните банки, а наменети за тековна ликвидност, финасирање на производство и инвестиции.
Со обзир дека изворите на финасирање на комерцијакните банки во Македонија се поскапи, ќе биде корисно ако се даде можност за рефинансирање на овие стари кредити со нови безкаматни од новите кредитни линии.

ЕУ додели многу средства за земјите членки и објави дека размислува како му помогне на Западниот Балкан. Многу е важно во тоа размислување владата да се вклучи и активно да предлага, да презентира програми и да се обиде да извлече поголема помош. Ако не се вклучи ќе остане само на нивна воља и замисла.
Неодамна ЕУ на донаторска конференција додели над една милијарда евра за санирање на земјотресот во Драч чија проценка на штета од владата на Албанија беше 950 милиони евра. Значи добија повеќе од вредноста на целата штета од земјотресот. Но, имаа силна фаза на лобирање и роуд шоу низ повеќе главни градови по тој повод. А очекуваа само 300 милиони евра. ЕУ покажа дека знае сериозно да помогне и на земји кои не се членки. Треба да се искористи тоа а не само да се бара веќе доделените 50 милиони евра како награда да се пренаменат за кризата.

Во времиња на криза, можеби не толку на краток рок но на среден рок многу ќе помогнат јавни работи на крупни инфраструктурни и други проекти. Тие силно ќе го стимулираат градежништвото и домашните градежни фирми а тоа пак уште 26 други индустриски гранки поврзани со него, и важно е да не е само ниско градба туку и високо градба вклучувајќи и енергетски проекти.
Претходната власт остави многу вакви спремни проекти кои актуелната влада ги суспендира, по мое мислење затоа што беа од нас подготвени па некако сакаше ништо да не се поврзува со претходната власт. Но сега не е време за такви работи и треба да извлечат нешто готово и спремно и да тргнат. Дали тоа ќе биде експресениот пат со четири ленти од Ранковце кон Бугарија, или експресниот пат Охрид-Пештани или автопатот Гостивар Кичево или некој енергетски проект, водоводи, канализации итн изборот нека го направат самите, но им требаат готови проекти на кои годинава ќе почнат градба.

Таквите проекти ќе апсорбираат голема работна сила и долгорочно ќе бидат корисни за економијата и граѓаните. Се разбира и актуелните проекти, кои наводно ги продолжија од тоа што го оставивме, треба да добијат сериозна динамика: Кочани-Штип, Штип -Радовиш, Градско-Прилеп, Клиничкиот центар за кој и проект и кредит се обезбеди, ХЕ Чебрен и Галиште, ХЕ Бошков мост, ХЕ Речица во Тетовско, една таква кај Гевгелија (Коњско мислам се викаше), иста таква кај Кочани итн. За сите овие има спремни проекти. Ние сме ги направиле проектите, тие нека ја почнат градбата,трети ќе ја продолжат и завршат. Така оди тоа…

6.Фирмите наскоро ќе влезат во масовни отпуштања доколку нема кој да им помогне. Дел од нив ќе затворат и ќе ги отпуштат вработените. Поголемите и посилни фирми погодени од кризата од Корона вирусот, можеби ќе им плаќаат барем дел од платата и ќе издржат некое време, но помалите, дооел фирмите, дуќани, казина, малите бизниси, и слични, тие немаат ликвидносни ниту капитални резерви ни за месец-два да покриваат плати на вработени ако немаат работа и приходи и тие за да преживеат ќе мора да отпуштаат.

Низ Европа и Америка запреа со работа на две или повеќе недели речиси сите автомобилски фабрики: Ауди, БМВ, Фолсфаген, Пежо, Рено, Форд, Тојота, Цитроен, Опел, Крајслер, Нисан, Ферари и многу други. Производството на автомобили како индустрија во Европа вработува 14 милиони луѓе.

Овие времени затворања ги направија од повеќе причини меѓу кои најважни се драстичното намалување на продажба на автомобили заради кризата предизвикана од вирусот, заштита на своите вработени од зараза но и други претходни проблеми.
Потрошувачката воопшто е силно падната во цел свет и тоа дополнител фактор кој влече во рецесија.

Исто така пред два дена во Америка а и низ Европа прекинаа со работа и малопродажба најголемите ланци за продажба на облека и обувки како Мејсис, Нордстром, Х и М, Ралф Лорен, Адидас, Наик, Фудлокер, Геп, Леви Штраус, Келвин Клајн и многу други. Ова значи дека и нашите текстилни фирми кои се нивни лон произведувачи или добавувачи во голема мерка ќе ја загубат работата.

Логично е да се очекува дека и снабдувачи на делови за автомобили ќе ги изгубат нарачките и ќе мораат да запрат со работа или значајно да го намалат производството и вработените. Идустријата за производство на делови за автомобили во Македонија одкако почнавме да носиме странски инвестиции стана убедливо најголем извозник.

Индистријата за челик и други метални производи исто така ќе забави сериозно, делумно заради автомобилската индустрија а делумно заради забавувањето на други стопански гранки како градежништвото на пример во глобални рамки.

Тоа значи дека ако пандемијата потрае, освен зголемување на невработеноста Македонија ќе се соочи и со драстично намалување на извозот што значи и на девизните приливи. Секако ќе бидат намалени и девизните одливи по многу основи(увоз на репроматеријали, луксузни и други стоки кои во кризата нема никој да ги купува) но особено ако пандемијата потрае може да дојде до притисок на девизниот пазар. Според изјавите на Народната банка сега се е во ред и стабилноста на курсот е цврста. Банките се ликвидни. Ако пандемијата брзо се победи, веројатно така и ќе остане.

Но ако пандемијата трае подолго а реакциите на властите се бавни можеби централната банка и владата ќе бидат принудени да воведат нови политики. Некои земји особено оние кои имаат политика на пофлексибилен режим на девизниот курс тоа го прават веднаш.
На пример Унгарија не премина кон еврото и тоа и овозможува во услови на криза дел од амортизирањето на кризата да го менаџира и со флексибилноста на валутата. Пред 10 тина дена, 1 евро чинеше 330 форинти, а веќе вчера беше 357 форинти. Тоа е главната предност што ја имаат националните економии и централни банки кои имаат своја валута, тие имаат инструмент плус за менаџирање на кризи.

Всушност повеќето земји во тешки кризи го користеле тој инструмент. Кога економијата драматично паѓа тоа неможе да не се почуствува кај сите.
Сепак, знаејќи дека во Македонија ова прашање е многу чувствително, верувам дека централната банка со сите сили ќе го брани курсот и цените во ситуација на продолжена и слабо менаџирана криза. Ако властите се брзи во спроведувањето на другите мерки кои ги споменав, ќе има услови да се избегне тоа, а ќе се избегнат и други негативни ефекти како кратења плати во економијата и масовни отпуштања од работа, зголемени или нови даноци итн.
Доколку многу подолго трае пандемијата и кризата, а властите несоодветно реагираат, Централната банка во таква екстремна ситуација, можеби ќе мора да биде принудена на квантитативни емисии, изразени во една или друга форма, но и тоа има своја цена и свои граници, после кои може да се влезе во сериозна инфлаторна спирала и енормно внатрешно задолжување.

7.Владата треба да обезбеди подршка на фирмите во криза погодени од последиците Корона вирусот. Неколку мерки, 5 или 6 веќе се објавија. Тие се исправни, но тие се многу мали, слаби, бледи и до израз доаѓа неискуството на владиниот тим за вакви кризни ситуации. За воља на вистината тие кажаа дека ова е само почеток, но ќе беше добар почеток да започнеа со повеќе и покрупни мерки за подршка на економијата.

За почеток може да ги погледнат антикризните мерки превземени од владата која ја предводев во време на светската финансиска и европската должничка криза.

Тогаш предначевме во Европа по квалитет и квантитет на антикризни мерки и по нивна ефикасност, а во најкризната 2009 година извлековме трет најдобар резултат на економијата во Европа. Станува збор за над 400 мерки и политики кои подоцна многу влади во Европа ги превземаа не криејќи дека ги превземаат од Македонија. Дел од нив по завршување на кризата ги укинавме но дел ги оставивме како трајни. Голем дел од укинатите можат да се превземат и сега, а со тоа да се помогне на приватниот сектор да преживее, но и како подршка на работниците кои ќе останат без работа.

Нема да ги наведувам сите но ќе спомнам една од тие мерки која подоцна ја укинавме, а тоа беше ослободување од данок на добивка на фирмите кои нема да ја распределат во дивиденда. Треба да се помогне и на оние кои со успех ќе поминат во овој период и да се охрабрат, да не се заборави дека тие “ја носат” економијата и во добро и во тешко време, а тие сигурно во најголем број ќе реинвестираат и со тоа ќе отворат нови работни места.

Но да не одам по ред со сите мерки, владата и стопанските комори ги имаат и ги знаат тие мерки кои многу помогнаа.
Но, оваа криза има свои специфики и неможе да се решава само со истите мерки од тогаш. Потребни се и други, различни….Има уште многу да се пишува за ова, но тука ќе завршам со надеж дека текстот барем малку ќе е од полза во натамошните размислувања и чекори, напиша Груевски на Фејсбук.


[/size]

obichno ne sporam so vakvi personi kako tebe "treta  opcija " od prichini shto za mene vistinitosta na napishanoto mi e mnogu bitna

mnogu mudruvash ,pishuvash dolgi postovi mislejki deka si kazal mnogu neshto ..

kako e na drugi debati i forumi ke ti se zablagodaram lichno za informacijata ,no ne me interesira tvoe viduvanje na pishuvanjata tamu ,nitu tuka ...koj kako saka ke si pishuva ,kako saka ke se obraka ,a chitatelite ke cenat i ocenuvaat ,ostavi im ja taa alatka na niv ...pogore ti go postirav obrakanjeto na FB na pastirot za da sam se uverish vo sodrzinata ...e sega jas ne sum  vinovna shto negovite takanarecheni soveti gi prifatil VEDNASH zmicko i snimil spot da koristime makedonski proizvodi megudrugoto ...miloshoski izleze so kleveti za otpushtanje na rabotnici i vednash go demantiraa ,tuka e i nikolovski koj misli deka g-din Filipche e sam vo nekoja druga vlada  i zaborava deka vsushnost  sedi vo ista vlada so negovite sopartijci tehnichki ministri i zamenici pa go obvini za profiterstvo no i toa mu propadna pa celata javnost ja dozna vistinata

jas ne gi prisiliv mickoski i nikoloski da "trchaat "vo budimpeshta po blagoslov za listite za pratenici ,no i po kesharica ,zoshto ednostavno ne se raboti bez pari ...
i sega najvaznoto go obvin eks premierot Zaev deka go pushtil grujo da izbega ...se nadevam deka imash dokazi zaovaa kleveta koja verojatno ke treba da ja dokzuvash na sud ...zavrshija vreminjata koga mozevte da kritikuvate i klevetite bez osnov i bez dokaz ,sega pravda mora da ima ...ete gledash izleze miloshoski i obvini za otpushtanje na rabotnici i go demantiraa ,veruvam ke se izvini inaku ne mu bega prijava za lazno klevetenje ,isto i so nikolovski go obvini g-din Filipche deka profitira i vchera se dozna vistinata deka ne e tochna klevetata ,sega se cheka i o da se izvini ili da go jade ....i shto e najstrashno velat vladata nabavi ,vladata otpushti rabotnici ,pritoa zaboravajki deka sega i nivni ministri sedat vo taa vlada ....

За да може да се дискутира, треба да напишеш што мислиш дека од тоа што го напишал Груевски, а го прифаќа опозицијата, а не го прифаќа власта е лошо. Вака ми изгледа дека сметаш дека Заев навистина е црпнат од нива во неговото село Муртино и како божји пратеник го испратил во Македонија за да ја направи северна, па со самото тоа е безгрешен.
Сметаш ли дека Италија, на пример, еве не мора да се работи за Србија, згреши што прифати помош од Кина, а сега и од Русија, откако виде дека земјите од ЕУ се себични и не се спремни да и помогнат. Гледам нема коментар за набавката на респиратори од Бразил лои требаше да стигнат најдоцна до денес, па тендерот не беше завршен , па имаше пречки од бразилските власти, па на крај излезе дека тендерот е откажан. Што би рекле веројатно (времено) владата се откажа од кражба во вредност на блиндираниот Мерцедес за кој Груевски е осуден, а во него се возат газдите од НАТО и ЕУ кога ќе ја посетат Македонија, а кога нема никој од газдите нивните домашни слуги, да не кажам предавници.

Небањатите се реформирани, го преместија штабот во Будимпешта. Овде останаа овците на пастирот и можеби по некое куче да внимава да ги исполнуваат задачите.

luxor напиша:

трендафил напиша:
Приказни за мали деца што ме наведуваат темата да се промени во „Лудаците од СДС“ согласно ист назив за најголемата партија во Македонија.

Добро е што конечно ти стана јасно дека вие вро-дпне-оФците немате ништо заедничко со ВМРО. Иако пак си забегал и мислиш дека сте партија а не криминално здружение.

Колку што гледам со одлука на Собранието нај повеќе пари од буџетот добива ВМРО-ДПМНЕ, како партија победник и на последните парламентарни избори. Не знам зошто не им веруваш на институциите на системот кои ВМРО-ДПМНЕ го признаваат како партија и тоа најголема во Македонија?
Некои се сомневаат за криминално здружување на Вице Заев и Сашо Мијалков (направено наводно за да стане Македонија т.н. северна), но колку што ми е познато и двајцата се во поблиски односи со СДСМ (и со газдите од евроатлантската меѓународна банда) отколку со македонската опозиција.


Не разбирам што има лошо во купувањето на македонски производи што ќе помогне да се сочуваат македонските работни места. Во време кога повеќе десетици илјади наши сограѓани остануваат без работа во земјите од ЕУ по кризата со корона вирусот. За жал тоа ќе се случи и кај нас како што пандемијата се зголемува. Или ако тоа го рекол Груевски не треба да се применува и ако се работи за паметен предлог.

Лошо си цитирал или форумскиот софтвер нашто згрешил, средено е.

И не се занесувај, твоето вро-дпне нема ништо заедничко со ВМРО. ВМРО биле револуционерна патриотска организација а вие сте дувло на криминалци.

ПС. Му ја ебавте темата на третоопцијашот.

Претпоставувам дека сметаш дека право на ВМРО имаат сако следбениците на Красимир Каракачанов и Љубчо Георгиевски. Напротив, јас сметам дека сите Македонци имаат право на ВМРО, а кој како ќе го користи името не одлучуваш ти или Зоран Заев (не сте ваљда фашисти) туку секој Македонец поединечно или групно, вклучувајќи ја тука и најголемата политичка партија во Македонија, дури и кога е т.н. северна. Од евроатлантската меѓународна банда, чии слуги сте, нормално е да се очекуваат будалаштини од типот дека Кина (Народна Република) не е Кина туку дека тоа е Тајван, со името Република Кина, ( така беше до 1971 година кога Кина конечно беше примена во ОН) или дека Македонија не е македонска туку грчка. Фалеше само на Кина да и се наметне додавка северна, а Тајван да биде Кина.

Две работи би представил сега.

Прво , дивертирање од темата со небитни копи пејст коментари од трето лице кои врска немаат со темата.
Да подсетам дека за анализа на опозоцијата има мал милион теми во најразлични наслови со една иста цел.
Оваа тема не е за опозицијата ниту за географијата на средна Европа ниту за ланскиот снег. Во оваа тема се лоцираат, анализираат дискутираат , критикуваат па ало треба и има основ- тие критики се побиваат , секако , со аргументи. Тоа најпластично го демонстрирам токму во следното,

Второ,
Токму од Заев доаѓа предлогот да се ретардира платата на огромен број вработени до минимум, на 14500 денари.
За последиците од ова немам коментар.
Некој ќе рече па не одат на работа full time, или намалена е работата. Да , но со тоа не е погодена поентата- ваквиот потег ќе ги охрабри и приватниците кои уште повеќе зависат од ефикасноста на работникот кој ако го немаат на работно место или да не им е достапен цело работно време, се во загуба. Веќе отпуштаат . А ако се случи реакција на власта да не ги отпуштаат што не се случи досега, едноставно ќе ја следат власта и ќе ја намалат платата до минимум.
Така да, општинскиот администратор може од 40 работни часа неделно да одработи 20-25 и да земе 14500, додека вработен во погон во приватна фабрика да си одработи 40 до 48 часа неделно а да му ја намалат платата на 14500.
Ете токму тоа е она што е нетокму , во иницијативата на Заев.

„Retardira" e dosta chuvstvitelen poim. I „namali" bi bil sosema adekvaten poim vo sluchajov.

Нека е така. Имав причини зошто тој термин го искористив но е небитно тоа.
Во ред. Намалена нека е.во право си.

Место товарот на кризата да падне врз богатите, според предлогот на Заев ќе треба да платат средната класа и сиромашните. Просечната плата во јавниот сектор треба да се преполови. А од наставниците се очекува да држат он-лајн настава користејќи свој интернет и свој компјутер или од пожарникарите да гаснат пожар во објект од кој можеби ќе треба да спасуваат заболен со корона вирус. По мене во социјална држава, каква што треба да е Македонија според Уставот, богатите треба да ја платат кризата во најголем дел, а државата треба да им помогне со земање на меѓународни кредити кои не треба после сите да ги плаќаме заедно.

А партиите да придонесат за надминување на кризата имате против?

трендафил напиша:Место товарот на кризата да падне врз богатите, според предлогот на Заев ќе треба да платат средната класа и сиромашните. Просечната плата во јавниот сектор треба да се преполови. А од наставниците се очекува да држат он-лајн настава користејќи свој интернет и свој компјутер или од пожарникарите да гаснат пожар во објект од кој можеби ќе треба да спасуваат заболен со корона вирус. По мене во социјална држава, каква што треба да е Македонија според Уставот, богатите треба да ја платат кризата во најголем дел, а државата треба да им помогне со земање на меѓународни кредити кои не треба после сите да ги плаќаме заедно.

kaj bevte vaka revnosno da go sovetuvate grujo koga gi kradeshe teshkite milijardi vo ekonomska kriza ....mozebi mozevte i na majkamu da i kazete deka e sramota da kupi duri tri stana istiot den koga pochinaa nashi braniteli .....solidarnosta ne poznava bogati i siromashni .....no vam ne vi e poznat toj termin .....

Можеби а и најверојатно и ќе мине,
Треба да го прифатат предлогот.
Можеби тогаш 100 стапа по туѓ грб поговорката ќе ја сватат многумина кои ќе го осетат и стапот.
Поинаку ќе пеат потоа

Штама?

Teo напиша:

delta напиша:

На твое место би внимавал.

Vo meanata ne ti mozhe nishto.

?!(:da be glej✓]=%ic ne mi tekna$:;?bas ti fala?!()/

Dosta so falenje, brishi od politika vo meana dodeka modot ne se vkluchil.

Драги пријатели, предлогот на Заев за намалување на платата сите ќе ги погоди без разлика кој за која партија е.
Лошо е што доаѓа од СДСМ , односно негодувањата ќе одат на сметка на СДСМ а сметката ја направи Заев.
Избрзана одлука.

treta opcija напиша:Драги пријатели, предлогот на Заев за намалување на платата сите ќе ги погоди без разлика кој за која партија е.
Лошо е што доаѓа од СДСМ , односно негодувањата ќе одат на сметка на СДСМ а сметката ја направи Заев.
Избрзана одлука.

veke pishav deka na nekoi luge im e nepoznat zborot solidarnost ....samo tie ke negoduvaat ,no gospod ke vraka na takvi ....zarem nekoj da jade a drug da e gladen ...kako samo moze da komentirate i toa vo ovie momenti na kriza i toa vo cel svet ....

Дали Оса се сложуваш со намалување на платата?

Jas se slozuvam, rabotnicite i taka ne zimat poveke od minimalna a klativratite u administracija so ionaka ne rabotat i ziveat na nas grb pola od vremeto ke sedat doma. Ako im smetat po denovi i efikasnost ni minimalna ne zasluzuvat.

normalno deka se soglasuvam ....solidarnosta i bog ke ja nagradi ,samo da zavrshi ovaa kriza narechena koronavirus ....onie shto mozebi ke zaminat poradi ovoj virus veruvam deka i oni se soglasuvaat so mene ushte sega koga e samo predlog...za zal kovid 19 ne izbira  pomegu bogati i siromasi

Тоа нема врска со солидарност.
Солидарност е ако доброволно, од хумани и солидарни причини одвоиш од своите примања.
Солидарноста е доброволна а не наредена .
На крајот од краиштата кратењето осакатува голем број луѓе: што ако едвај преживуваат и ќе снемаат пари за лекови и заштита? И станат потенцијални жртви?

Жалам ама не си ја сватила поентата.

Ако Заев излегол со предлог ( кој најверојатно и ќе си го прифатат) тоа не значи дека механички треба да се подржи само затоа што тој изјавил.мотивот е само еден, партиско размислување. Понекогаш потребно и да се размисли, барем за последиците , ако не за мотивите.

Но кога зборуваме за солидарност, зошто Заев не е солидарен па со личен пример покаже искреност и солидарност? Хари Локвенец на пример, Ве демантира Вас , Оса, и својот лидер Заев. Тој не сака кратење на плата.
И двајцата се од СДСМ и настапуваат на штета на партијата.
Заев кажува што треба да им се направи на други луѓе но не покажува солидарност во неговите и со неговите фирми , ресурси и финансии. Теоријата за 100 стапа , памтите? Од свој џеб тешко се вади за солидарност за пример.
Ама би се согласиле на кратење на нивна плата само ако на сите им ја скинат? Многу умно.некој имаат фирми и не живеат од плата а некои само платата ја имаат.
Зошто во добрите времиња не се солидаризираат па да им ја кренат ниската плата до нивно ниво?
Ваквите примери се иницијална каписла за темава .
Друга работа е што заев повторно со непромослена изјава и предлогов, повторно ја донесе партијата на нишан на јавноста а опозицијата не чека ни секунда да го искористи тоа.

А Хари пак, покажува дијаметрално спротивен став, тој не мисли дека треба да биде солидарен како што велиш ти, Оса, тој си ги сака примањата и додатоците.
И двата примери се се само не пример за солидарност.

Како тоа кратењето осакатува голем број луѓе? Кои се тие на кои ќе им биде скратено а што одвај преживуваат кога сите ќе земат минимална плата? Сакаш да кажеш дека со минимална плата не се преживува и тие што ја примаат на крај остануваат без пари за храна и лекови?